Ta­blicz­ki epitafijne

Nie­zwy­kłe do­wo­dy pamięci

Na ta­blicz­kach czy­ta­my: „Czer­wiń­ski Ni­ko­łaj Ju­lia­no­wicz, we­te­ry­narz, aresz­to­wa­ny 10 li­sto­pa­da 1937, roz­strze­la­ny 11 grud­nia 1937. Niech Pan ukoi jego duszę!”

Do­wia­du­je­my się, kim byli ci lu­dzie: Ja­nu­arij Die­mia­no­wicz Bort­nik był re­ży­se­rem. Gie­or­gij Fie­do­ro­wicz Na­umiec był le­śni­kiem. Jest ak­tor. Ku­ra­tor szkol­ny. Uczo­ny. Ma­jor. De­le­gat zjaz­du par­tii. Fi­lo­log. Ma­larz. Albo po pro­stu: „Kaut­na Emma Stie­pa­now­na (1906 – 3 paź­dzier­ni­ka 1937). Roz­strze­la­na, mat­ka troj­ga dzie­ci”. Albo: „ofia­ra sta­li­now­skich re­pre­sji”. O pa­mięć do­po­mi­na się Ju­rij, o któ­rym wie­my, że osie­ro­cił dwóch syn­ków. Pew­nie to oni, już do­ro­śli, za­wie­si­li epi­ta­fium. Może i ich już nie ma, a pa­mięć prze­cho­wu­ją wnu­ki i pra­wnu­ki? W by­kow­niań­skim le­sie brzmią sło­wa mi­ło­ści, tę­sk­no­ty, za­pew­nie­nia o pa­mię­ci. A prze­cież to tyl­ko nie­licz­ni z ty­się­cy. Za­pis ro­syj­ski obok ukra­iń­skie­go. Dużo pol­skich nazwisk…

Pa­da­ją na­zwy miej­sco­wo­ści, skąd po­cho­dzi­li: Bo­ri­spol, Ro­go­ziw, Pik­czu­ki, Dub­no, Jam­pol, Bia­ła Cer­kiew. Cza­sem jest to hi­sto­ria ca­łej ro­dzi­ny: oto ta­blicz­ka, na któ­rej w dwóch ję­zy­kach za­pi­sa­no, że 26 grud­nia 1937 roku NKWD roz­strze­la­ło ro­dzi­nę Lesz­czyń­skich: „Ma­ria (mia­ła 63 lata), jej syny [tak w ory­gi­na­le] Sta­ni­sław, Leon, Jan-Au­gu­styn, Hen­ryk (naj­star­szy miał 44 lata, młod­szy miał 20 lat) i żona star­sze­go syna Ju­lia”. Na in­nej ta­blicz­ce są upa­mięt­nie­ni bra­cia Szi­tij, sy­no­wie Ma­ka­re­go: zgi­nę­li An­drij, Ka­le­nik, Iwan. Dzień po dniu zgi­nę­li (mał­żon­ko­wie?): Al­bert Ja­kow­le­wicz (1875–19 stycz­nia 1938) i Le­on­ty­na Pie­trow­na Die­rum (1891–20 stycz­nia 1938). Zgi­nę­li bra­cia Ja­nic­cy, sy­no­wie Bro­ni­sła­wa: Jew­gien (roz­strze­la­ny 31 paź­dzier­ni­ka 1937), Mar­ko (roz­strze­la­ny 24 wrze­śnia 1937), Franc (roz­strze­la­ny 1937).

Au­to­rzy ta­bli­czek do­da­ją ko­men­tarz, kie­ro­wa­ny za­pew­ne do młod­szych, któ­rzy może nie zna­ją me­cha­ni­zmów dzia­ła­nia sta­li­now­skie­go ter­ro­ru: „Przez trój­kę NKWD Ki­jow­skiej ob­ła­sti ska­za­ny na roz­strze­la­nie”. A gdzie in­dziej in­for­ma­cja jest bar­dziej kon­kret­na: „Gan­czar Ił­ła­rion Iwa­no­wicz (…) roz­strze­la­ny w Paź­dzier­ni­ko­wym Dwo­rze po do­no­sie By­ja­ła An­drie­ja”. Niech imię zdraj­cy nie bę­dzie zapomniane…

By­kow­niań­ski las pa­trzy na piel­grzy­mów i prze­chod­niów ocza­mi ofiar: ze sta­rych fo­to­gra­fii spo­glą­da­li ci, któ­rych za­mę­czo­no na tej zie­mi. Zdję­cia są bar­dzo róż­ne: po­zo­wa­ne, w mun­du­rze, ele­ganc­kie jak ślub­ne, za­wa­diac­kie w słom­ko­wym ka­pe­lu­szu. Chło­piec w czap­ce ni­czym z fil­mów Eisen­ste­ina o re­wo­lu­cji paź­dzier­ni­ko­wej. Mło­dzie­niec w stro­ju du­chow­ne­go. Ślicz­na dziew­czy­na z fry­zu­rą uło­żo­ną w sta­ro­mod­ne loczki.

Co waż­ne, au­to­rzy spon­ta­nicz­nych upa­mięt­nień przy­wo­zi­li tu­taj opo­wia­da­nia nie tyl­ko o po­cho­wa­nych w By­kow­ni, ale o ofia­rach sta­li­now­skich w ogó­le. Cza­sem wia­do­mo, że wy­rok wy­ko­na­no w Ży­to­mie­rzu. Cza­sem, że tym miej­scem był Ki­jów, a więc we­dle wszel­kie­go praw­do­po­do­bień­stwa wła­śnie gdzieś tu­taj jest bez­i­mien­ny grób. Cza­sem ta­blicz­ka wspo­mi­na ko­goś, kto aresz­to­wa­ny w 1937, zo­stał osą­dzo­ny i ska­za­ny na wie­lo­let­ni po­byt w obo­zie: Jew­gie­nij Pie­tro­wicz Po­pow tra­fił do GU­Ła­gu, wia­do­mo, że był w Dal­ła­gu (jed­nym w gi­gan­tycz­nych re­gio­nów obo­zów pra­cy), tam umarł, ale data śmier­ci po­zo­sta­je nieznana.

Pan­czen­ko Alek­sandr Ki­ri­je­wicz
ur. 1908, zm. 1937

Su­słow Bo­ris Ja­kow­le­wicz
uro­dzo­ny 19 maja 1886,
aresz­to­wa­ny 6 li­sto­pa­da 1937,
roz­strze­la­ny 2 paź­dzier­ni­ka 1938,
zre­ha­bi­li­to­wa­ny 19 wrze­śnia 1956

Woj­now­ski Ro­man Sie­mie­no­wicz
ur. 1902, zm. 9 paź­dzier­ni­ka 1937

Ne­czy­po­ren­ko Olek­sandr Ro­ma­no­wicz
ur. 1894, zm. 1938
Ofia­ra sta­li­now­skich represji.

Na­ty­kacz Ahij Je­whe­no­wycz
ur. 1889, zm. 28 czerw­ca 1938

Ha­pon Fe­odo­sij Kor­ni­jo­wycz
uro­dzo­ny w 1886 we wsi Ro­go­ziw,
roz­strze­la­ny w li­sto­pa­dzie 1937

Sze­fer Ja­kob Chri­stia­no­wicz
ur. 1899, zm. 1938

Sze­fer Piotr Chri­stia­no­wicz
ur. 1882, zm. 1938

Cho­men­ko Kin­drat Ja­chy­mo­wycz
ur. 1889, zm. 1938

Teo­do­ro­wycz My­ko­ła Ołek­san­dro­wycz
ur. 1889, zm. 22 wrze­śnia 1938

Hor­ba­czen­ko Sa­fron Te­ren­ti­jo­wycz
roz­strze­la­ny 27 li­sto­pa­da 1937
zre­ha­bi­li­to­wa­ny w 1989 roku

Ju­szak Ro­man Iwa­no­wycz
ur. 1901, zm. 1937

Pe­tryk Kin­drat Ta­ra­so­wycz
uro­dzo­ny 1886, roz­strze­la­ny 1938

Kniaz­kyj Pe­tro
gm. Bu­ko­wi­na m. Waszkiwci

Ma­ric­ki Jew­gie­nij Pie­tro­wicz
ur. 11 paź­dzier­ni­ka 1892, zm. 16 maja 1938
Przez „trój­kę” NKWD ki­jow­skiej ob­ła­sti ska­za­ny na roz­strze­la­nie. Wy­rok wy­ko­na­no 16 maja 1938. Po­śmiert­nie zre­ha­bi­li­to­wa­ny. Cześć jego pamięci!

Do­whań Ty­mo­fij Swi­ry­do­wycz
ur. 20 stycz­nia 1892, zm. 25 kwiet­nia 1938

Mi­chin Ni­ko­łaj Nu­sti­no­wicz
ur. 30 li­sto­pa­da 1897, zm. 22 paź­dzier­ni­ka 1936

Ta­ra­se­wicz-Mi­chi­na
Wa­len­ti­na Iwa­now­na

ur. 16 maja 1905, zm. 2 li­sto­pa­da 1942
Ofia­ry sta­li­ni­zmu. Nie­zna­ne miej­sce pochówku.

Ja­ro­wij Ar­tiem Ła­rien­ti­jo­wicz
ur. 1890, zm. 7 grud­nia 1937

Ci­ben­ko Ołek­sij Mar­ty­no­wycz
ur. 1901, zm. 1937

Ko­ro­god­ski Gri­go­rij Na­umo­wicz
Uro­dzo­ny 1910, roz­strze­la­ny 25 grud­nia 1937, po­śmiert­nie zre­ha­bi­li­to­wa­ny w 1956 roku. Pa­mię­ta­my, smu­ci­my się. Rodzina.

Bru­kwa An­ton Se­me­no­wycz
ur. 1893, zm. 1938

Iwan Ciba
ur. 1887, zm. 1933

Ny­czyk Ty­mo­fij Ny­ko­no­wycz
ur. 24 mar­ca 1906, zm. 8 paź­dzier­ni­ka 1937

Bor­han Iwan Ty­mo­fi­jo­wycz
ur. 15 czerw­ca 1896, zm. 14 lu­te­go 1938

Płak­sun My­ky­ta Ołek­san­dro­wycz
ur. 1898, zm. 1938
Pa­mię­ta­my, tęsknimy.

Hro­ben­ko Ilja Da­ny­ło­wycz
ur. 1899, zm. 1938
Roz­strze­la­ny.

Dud­nik Mi­tro­fan Paw­ło­wicz
ur. 1905, roz­strze­la­ny 9 lu­te­go 1938,
po­śmiert­nie zrehabilitowany

Ku­li­ko­wa Je­ka­tie­ri­na Alek­sie­jew­na
ur. 1897, zm. 1938
Gu­ber­nia kijowska

Bło­cha Ny­czy­pir Martynowycz

Fur­ma­niec Iwan Ma­ka­ro­wicz
ur. 1900, zm. 1938

Ty­ta­ren­ko Naum Iwa­no­wycz
ur. 1894, zm. 1937, agronom

Osi­pien­ko Piotr Ro­ma­no­wicz
Uro­dzo­ny 1909, aresz­to­wa­ny 14 kwiet­nia 1937, roz­strze­la­ny 28 kwiet­nia 1937. Cześć jego pamięci!

Ustym Da­ny­ło­wycz Pa­szen­ko
ur. 1902, zm. 22 grud­nia 1937
Z Bia­łej Cerkwi.

Pu­czok Ołek­sij Ołek­san­dro­wycz
Uro­dzo­ny w 1868, wieś Lit­ki. Ska­za­ny na śmierć przez „trój­kę” 25 paź­dzier­ni­ka 1937, stra­co­ny 25 grud­nia 1937.

Czer­ni­czen­ko Ana­to­lij Alek­san­dro­wicz
uro­dzo­ny 17 paź­dzier­ni­ka 1900,
roz­strze­la­ny 22 li­sto­pa­da 1937,
zre­ha­bi­li­to­wa­ny 25 kwiet­nia 1957

Mar­żec­ki Leon An­to­no­wicz
Uro­dzo­ny 1888, do­cent KPI w Ki­jo­wie,
roz­strze­la­ny 20 li­sto­pa­da 1937.
Zre­ha­bi­li­to­wa­ny 1961. Cześć jego pamięci!

Bie­szła­ga Sie­mion Afa­na­sje­wicz
ur. 17 kwiet­nia 1899
Bie­szła­ga Je­li­za­wie­ta Mi­chaj­łow­na
ur. 21 li­sto­pa­da 1908
Roz­strze­la­ni 26 li­sto­pa­da 1937 w Kijowie.

Kom­bryg Li­si­cyn Ni­ko­łaj Ni­ko­ła­je­wicz
ur. 1897, zm. 27 wrze­śnia 1938,
po­śmiert­nie zre­ha­bi­li­to­wa­ny w 1957, Kijów

Czer­ny­szow Pa­weł Iwa­no­wicz
Ma­jor, na­czel­nik szta­bu okrę­gu ki­jow­skie­go,
uro­dzo­ny 1892, roz­strze­la­ny 27 grud­nia 1937. Pa­mię­tam, ko­cham, tę­sk­nię. Syn.

Mi­lew­ski Ed­mund-Wła­dy­sław
Iwa­no­wicz
uro­dzo­ny 1893, aresz­to­wa­ny 30 wrze­śnia 1937, roz­strze­la­ny 22 li­sto­pa­da 1937

Bru­hal Dmy­tro Hry­ho­ro­wycz
Uro­dzo­ny 1895, roz­strze­la­ny 27 li­sto­pa­da 1937. Bądź­cie prze­klę­ci, sta­li­now­scy oprawcy!

Zie­liń­ski Afa­na­sij Iwa­no­wicz
ur. 1898, zm. 1938

Chmiel­nic­ki Paw­ło Jo­no­wicz
ur. 1893, zm. 1937

Tro­chy­mu­ko My­ko­ła Fe­do­ro­wycz
ur. 1899
Fi­lo­log. Ofia­ra sta­li­now­skich represji.

Bor­su­now­ski Pe­tro Fe­do­ro­wycz
ur. 1897, zm. 1937
Bor­su­now­ski Iwan Fe­do­ro­wycz
ur. 1887, zm. 1937
Ofia­ry sta­li­now­skich represji.

Bril Mi­cha­ił Ma­twie­je­wicz
ur. 1907, zm. 30 stycz­nia 1933
Ofia­ra represji.

Stro­my­dło My­chaj­ło Ste­pa­no­wycz
Uro­dzo­ny 1903, dy­rek­tor szko­ły w ki­jow­skiej ob­ła­sti, re­pre­sjo­no­wa­ny 1938,
zre­ha­bi­li­to­wa­ny 1957.
Pa­mię­ci nie moż­na znisz­czyć. Tę­sk­ni­my. Rodzina.

Wie­spier­man Pa­weł Kar­ło­wicz
ur. 1885, zm. 11 sierp­nia 1937
Od cór­ki, syna, wnuków.

Za­char­czen­ko Mi­cha­ił Sie­mio­no­wicz
Uro­dził się w 1888, 3 sierp­nia 1937 aresz­to­wa­ny, 29 li­sto­pa­da 1937 ska­za­ny przez „trój­kę” NKWD na śmierć. 5 grud­nia 1937 wy­rok wy­ko­na­no w Żytomierzu.

Li­twin Kon­stan­tin Ła­za­rie­wicz
ur. 1907, zm. 30 stycz­nia 1933
Ofia­ra re­pre­sji.
Wieś Jam­pol, re­jon czarnobylski.

Szi­tij An­drij Ma­ka­ro­wycz
ur. 1886, zm. 14 grud­nia 1937
Szi­tij Ka­le­nik Ma­ka­ro­wycz
zm. 28 mar­ca 1938
Szi­tij Iwan Ma­ka­ro­wycz
zm. 1937

Wi­sniew­ski Ar­ka­dij Sta­ni­sła­wo­wicz
uro­dzo­ny 11 stycz­nia 1891,
roz­strze­la­ny 29 paź­dzier­ni­ka 1937

Iwa­siuk My­ko­ła Iwa­no­wycz
ur. 14 kwiet­nia 1865, zm. 25 li­sto­pa­da 1937
Uro­dzo­ny w Miej­scu Za­staw­nym w ob­ła­sti
czer­ni­wiec­kiej. Wy­bit­ny ar­ty­sta ukra­iń­ski.
Au­tor ob­ra­zu Wjazd Chmiel­nic­kie­go do Ki­jo­wa.
Roz­strze­la­ny w sta­li­now­skich katowniach.

Płuż­nyk Je­when Paw­ło­wicz
ur. 1898, zm. 1936, ukra­iń­ski pi­sarz
Ofia­ry sta­li­now­skich represji.

In­klud Wo­ło­dy­myr Jo­sy­po­wycz
uro­dzo­ny 11 paź­dzier­ni­ka 1903,
aresz­to­wa­ny 10 paź­dzier­ni­ka 1937,
roz­strze­la­ny 5 li­sto­pa­da 1937,
zre­ha­bi­li­to­wa­ny w 1966 roku

Ja­ku­bow­ski Ka­le­nik Si­do­ro­wicz
uro­dzo­ny 1881, stra­co­ny 1937

Tkacz Jo­syp Hry­ho­ro­wycz
ur. 1881, zm. 1937
Re­pre­sjo­no­wa­ny. Pa­mię­ta­my, od­da­je­my cześć, wnu­ki, pra­wnu­ki. Mia­sto Bia­ła Cerkiew.

Pra­wa au­tor­skie © Iza­bel­la Sa­riusz-Skąp­ska i Ty­mon Kret­sch­mer
Żad­na część tej stro­ny nie może zo­stać uży­ta do ce­lów ko­mer­cyj­nych ani być re­pro­du­ko­wa­na w ja­ki­kol­wiek spo­sób bez pi­sem­nej zgo­dy au­to­rów.
Szcze­gó­ły | For­mu­larz kontaktowy